η πρωτοχριστιανική περίοδος

από το 33μχ ως το 330μχ είναι η περίοδος όπου διαδίδεται ο χριστιανισμός από τους αποστόλους στην ανατολή και στον ευρύτερο ελλαδικό χώρο,
η πνευματική έκφραση μασά από την τέχνη σε αυτή την περίοδο ονομάζεται αρχαϊκή εικονογραφία.
η εικονογραφία στην αρχαϊκή περίοδο είχε συμβολικό χαρακτήρα και η τέχνη είναι ποιο γνωστή ως τέχνη των κατακομβών.
οι απεικονίσεις στις κατακόμβες είναι ελεύθερη,η τεχνοτροπία άρχισε με μοτίβα τα όποια πρωτίστως τα χρησιμοποιούσαν στην ειδωλολατρική τέχνη όπως για παράδειγμα ο Ορφέας,χρησιμοποιήθηκαν σύμβολα όπως η ναυς, ο ιχθύς,  η ελιά, η Άγκυρα, η άμπελος κ.α.
οι εικονογραφική τεχνική δεν είναι τόσο εκλεπτυσμένη όσο στην βυζαντινή τέχνη,κατέχει περισσότερο θρησκευτικό παρά καλλιτεχνικό ρολό.
ο σκοπός της τέχνης είναι καθαρά διδακτικός.

  Οι Αρχαιολόγοι άρχισαν να ασχολούνται με τις Κατακόμβες από τον 17ο αι.
Συστηματικές ανασκαφές άρχισαν να γίνονται στις αρχές του 20ου  αι. 
Στη Ρώμη ανακαλύφθηκαν μέχρι σήμερα πάνω από 60 κατακόμβες
Υπάρχουν Κατακόμβες και στη Νάπολι, στη Σικελία στη Μάλτα και στην Αίγυπτο

  Στη Μήλο ανακαλύφθηκαν Κατακόμβες από τα τέλη του 2ου αι. μ.Χ..
Οι Κατακόμβες της Μήλου εξακολούθησαν να χρησιμοποιούνται μέχρι τον 5ο αι. μ.Χ.
Είναι σύμπλεγμα 3 κατακομβών που συγκοινωνούν μεταξύ τους
Στους τοίχους και στο δάπεδο έχουν λαξευτεί τοξωτοί τάφοι (πολλοί  είναι οικογενειακοί).
Στους τάφους υπάρχουν χαραγμένες φράσεις και συμβολικές απεικονίσεις.

«Κρύπτες» ήταν δωμάτια στην κατακόμβη που μετατράπηκαν σε υπόγειους ναούς. Σε πολλές από αυτές τις «Κρύπτες» σώζονται μέχρι σήμερα τοιχογραφίες με συμβολικές παραστάσεις:
α.  «ΙΧΘΥΣ»                Συμβολίζει τα αρχικά Ιησούς Χριστός Θεού Υιός Σωτήρ
   β.   «Χριστόγραμμα»   Συμβολίζει το Χριστό
   γ.  «Πλοίο (ναύς)»        Συμβολίζει την Εκκλησία
   δ.  «Καλός Ποιμένας»  Συμβολίζει τον Χριστό - που αναζητά και σώζει τον άνθρωπο
   ε.  «Άγκυρα»                 Συμβολίζει την Ελπίδα για μια καλύτερη εποχή
   στ. «Περιστέρι»            Συμβολίζει την Ειρήνη και το Άγιο Πνεύμα
   ζ.  «Φοίνικας»               Συμβολίζει την Αναγέννηση και την Ανάσταση
   η.  «Προφήτης Ιωνάς»  Συμβολίζει την τριήμερη ταφή και Ανάσταση του Χριστού
   θ.  «ΑΩ»                          Συμβολίζει  τον Θεό που είναι η Αρχή και το Τέλος.
   ι.  «Ψυχή Προσευχομένη»